Uitgebreide landeninformatie Indonesië

Op deze pagina lees je alles over Indonesië. Wil je Indonesië graag zelf ontdekken? Kijk dan eens naar onze individuele rondreizen door Indonesië. AsiaDirect is een lokale reisorganisatie met alle Nederlandse en Vlaamse reisgaranties, zoals SGR, Calamiteitenfonds en ANVR.

Algemene informatie

De republiek Indonesië is een van de grootste landen ter wereld. Niet alleen wat oppervlakte betreft, maar ook qua inwoners. Er leven meer dan 277 miljoen mensen, waarvan bijna 90% moslim is. Ook een opvallend feit: meer dan de helft van al die Indonesiërs woont op Java, dat daarmee het drukstbevolkte eiland op onze planeet is.

DRUKTE

En de consequentie van die drukte is dat het stedelijk gebied Jakarta meer dan 30 miljoen inwoners heeft. Gek genoeg merk je wel in de hoofdstad dat het erg vol is, maar in andere Javaanse steden, zoals Yogyakarta of Surabaya, valt eventuele drukte al helemaal niet meer op.

Dat Java zo’n wirwar van mensen is, betekent dat je met gemak ook eilanden kunt vinden waar bijna niemand is. Of zelfs helemaal niemand. Van de ruim 17 duizend eilanden waaruit Indonesië bestaat, zijn er ruim tienduizend onbewoond.

We gaan je niet lastig vallen met de hele geschiedenis van het land, maar er is een periode waar we niet aan voorbij mogen gaan: de Nederlandse overheersing.

Al vanaf de 16e eeuw richt Nederland (via de VOC, de Vereenigde Oostindische Compagnie) in Azië handelsposten in, bijvoorbeeld op Java en op de Molukken. Maar de grote omslag komt kort na 1800 als Nederland de archipel als kolonie inlijft en Nederlands-Indië een feit is.

ONGEWENST

Het doel is handel, maar Nederland neemt om de economische belangen te verdedigen -tegen de zin van de lokale bevolking- ook in het lokale- en landsbestuur de macht. Alhoewel er zonder twijfel Nederlandse bijdragen zijn geleverd aan onderwijs en gezondheidszorg wordt Nederland meer en meer gezien als een ongewenste overheerser.

Als er een onafhankelijkheidsbeweging ontstaat, probeert Nederland met meer dwang en uiteindelijk een ‘politionele actie’ (in feite een oorlog) de macht te behouden. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog weet Indonesië, als de Japanse bezetter wordt verdreven, zich ook van Nederland los te maken.

Als je nu naar Indonesië gaat zie je, vooral op Java, nog oude Nederlandse architectuur, hoor je in het Bahasa Indonesia (de officiële taal) af en toe nog Nederlandse woorden, of kom je op plekken (via Nederlandse spoorlijnen) op door Nederlanders aangelegde plekken, zoals de botanische tuin van Bogor, bijvoorbeeld.

Bestemmingen

Bali

Bali is een Indonesisch buitenbeentje. Het is hindoeïstisch en dat geeft het eiland een originele eigen cultuur en sfeer. De kleurrijke feesten en ceremonies, de opvallende tempels, de traditionele ambachten, de dans en gamelan muziek, en de Balinese keuken, zijn de fundamenten van dit bijzondere eiland.

Het is dus niet zo gek dat bezoekers al eeuwen niet uitgepraat raken over Bali. De loftuitingen zijn onuitputtelijk: het verborgen paradijs, het laatste paradijs op aarde, de ochtend van de wereld, het eiland van de goden, het eiland van duizenden tempels, de smaragd van Azië, of het eiland van de lachende mensen. Het ene klinkt nog beter dan het andere, het houdt niet op.

Los van die mooie sfeer en unieke cultuur heeft Bali behoorlijk wat te bieden. Om te beginnen is er het strand, zijn er grotten, vulkanen, tempels (neem de Pura Tanah Lot, de tempel op een rots in zee), kun je er snorkelen en duiken, en zie je er in het wild nog dolfijnen en hippies (want Bali is al sinds de jaren 60 een hippie paradijs). 

WIL JE MEER WETEN OVER BALI, KIJK DAN HIER: EILANDINFORMATIE BALI

Java

Hoe druk het ook is, de ruim 150 miljoen inwoners van Java, vormen het kloppend hart van de natie. Jakarta is de hoofdstad, het regeringscentrum en het economische middelpunt van Indonesië. Maar Java is ook het eiland van de vulkanen, de ogenschijnlijk eeuwig groene rijstvelden en twee van de beroemdste tempelcomplexen ter wereld: de Borobudur en Prambanan. 

Beide tempels kun je bezoeken met Yogyakarta als basis. Een relatief kleine, ietwat dorpse en best hippe stad, waar je naast het paleis van de sultan, ook wajang poppentheaters en batik ateliers vindt. Ook op Java zijn de eeuwenoude (culturele) tradities namelijk nooit ver weg. Nog een hoogtepunt op Bali: de Bromo vulkaan. De krater en het omringende maanlandschap zijn spectaculairder dan dat van alle andere vulkanen in Indonesië. 

WIL JE MEER WETEN OVER JAVA, KIJK DAN HIER: EILANDINFORMATIE JAVA

Sumatra

Sumatra is het grootste eiland van Indonesië en het op vijf na grootste eiland ter wereld. De voornaamste reden om naar Sumatra gaan is de enorme natuurlijke rijkdom. Dat varieert van bergen, moerassen, vulkanen, regenwouden en watervallen tot meren. 

Op het gebied van flora en fauna kun je op Sumatra hele bijzondere dingen zien. Hier groeit de Rafflesia Arnoldii, met een doorsnede van een meter de grootste bloem op Aarde. De bloem groeit in de donkerste delen van het regenwoud en heeft bladeren die eerder aan een paddenstoel dan een bloem doen denken. Opvallende bewoners zijn de Sumatraanse tijgers, olifanten, apen, kaketoes, neushoorns en de met uitsterven bedreigde Tapanuli orang-oetan, waarvan er nog zo’n 800 zijn en die alleen op Sumatra leven. 

WIL JE MEER WETEN OVER SUMATRA, KIJK DAN HIER: EILANDINFORMATIE SUMATRA

Lombok en de Gili eilanden

Lombok ligt ten oosten van Bali en is een stuk kleiner en rustiger dan het populaire vakantie-eiland. Dat is dan ook precies de reden waarom reizigers ervoor kiezen om Lombok te bezoeken. Dat wil niet zeggen dat er op Lombok niks te beleven valt. Integendeel. Ook dit vulkanische eiland (met de bijna 4000 meter hoge Rinjani vulkaan als indrukwekkende kolos) heeft prachtige natuur, mooie stranden, en is vooral voor liefhebbers van het onderwaterleven de plek bij uitstek.

Niet alleen onderwater, ook op het water is er veel te doen. Senggigi trekt vanwege de uitdagende golven veel surfers. Ervaren surfers en beginnelingen kunnen hier allemaal terecht, omdat er meerdere stranden zijn die voor surfers gemakkelijker of moeilijker zijn. Snorkelen en duiken kan op z’n best bij de Gili eilanden, die zo’n beetje rondom Lombok liggen.

Gili Trawangan is de grootste van de kleine eilanden en heeft eigen stranden, zodat ook zonliefhebbers er gewoon op het strand kunnen blijven zonder te moeten snorkelen of surfen. Onze snorkeltip: huur een bootje en maak een tocht langs wat eilanden. Bij Gili Meno worden vaak zeeschildpadden gezien. 

WIL JE MEER WETEN OVER LOMBOK, KIJK DAN HIER: EILANDINFORMATIE LOMBOK, EN OVER DE GILI EILANDEN, HIER: EILANDINFORMATIE DE GILI EILANDEN

Duurzaam reizen

Wat kun je doen om jouw Indonesië reis duurzamer te maken? Dit zijn een paar tips: duurzaam reizen, zonder dat het heel veel moeite kost.

-Ook in de grote steden van Indonesië is het besef ingedaald dat nog meer auto’s alleen maar meer problemen geven. Er wordt daarom groots geinvesteerd in openbaar vervoer, fietsen en bijvoorbeeld voetgangersbruggen en voetpaden. Met bijvoorbeeld het Jak Lingo project in Jakarta, waarin al het openbaar vervoer van de stad samenwerkt, heeft reizen per trein en metro een enorme impuls gehad. Je kunt nu ook met de Jakarta Airport Railink van de stad naar het vliegveld en omgekeerd.

-Het is soms moeilijk te weerstaan, maar geef geen geld aan bedelende kinderen. En koop niet van ze als ze op straat prullaria aanbieden. Je denkt te helpen, maar doet dat mogelijk niet. De kans is groot dat de kinderen het geld niet zelf mogen houden, maar dat ze worden ingezet door personen die hen uitbuiten.

-Op Sumatra leven in het Gunung Leuser National Park nog orang-oetans in het wild. En die wil je natuurlijk zien. Dat kan, maar zorg wel dat je het op een verantwoorde manier doet. Belangrijk is dat je ze niet aan moet (willen) raken. Weiger met ze op de foto te gaan als dat wordt aangeboden of om een baby orang-oetan een flesje te geven. Blijf bij ze uit de buurt. Steun wel de centra die het uitsterven van deze dieren voorkomen door ze op te vangen en te rehabiliteren.

Wil je nog meer tips? Lees dit blog: 4 Tips om gemakkelijk zelf duurzamer te reizen

Beste reistijd

Indonesië is het hele jaar door goed te bezoeken. Het land kent slechts twee seizoenen, het droge en het natte seizoen. De regentijd is van december tot maart, waarbij de maanden ervoor of erna ook nat kunnen zijn. We zeggen er wel meteen bij dat de regentijd per eiland net iets kan verschillen. Maar omdat Indonesië zo veel eilanden heeft, is het als jij op reis wilt altijd wel ergens droog. Daar komt bij dat de buien in deze kustgebieden vaak snel over waaien en je dus wel een intense stortbui kunt krijgen, maar dat het zelden lang regent. Kortom, als je kunt kiezen, zijn de maanden mei tot oktober het meest geschikt.

Ook handig om te weten: ergens in april of mei valt ramadan, de islamitische vastentijd. Winkels, restaurants en bezienswaardigheden kunnen dan (tijdelijk) gesloten zijn. Ook zullen veel moslims hun familie opzoeken, zodat het druk kan zijn in treinen en bussen. Op Bali leven vooral hindoes, dus daar merk je niets van ramadan.

Klimaat per eiland(en)

• Sumatra heeft veel regenwoud en dus automatisch een natter klimaat. Vooral van december tot maart kan het hier behoorlijk regenen. De droogste maanden op Sumatra liggen tussen maart en oktober.
• Java, Bali, Lombok en de Gili eilanden kun je het beste tussen april en oktober bezoeken. Dit zijn de droge maanden. Of het nu regent of niet, de temperaturen schommelen tussen de 25 en 30 graden Celsius.

Bekijk ons artikel voor meer informatie over de beste reistijd in Indonesië.

Praktische informatie

Visum

Visa On Arrival. Tot maximaal 60 dagen

Wie tot 30 dagen of langer wil blijven, moet bij aankomst op de luchthaven een visa on arrival kopen. Dit geeft toegang voor 30 dagen en kan maximaal 1 keer met 30 dagen worden verlengd. Het kost 35 US$, in cash te voldoen.

Je paspoort moet bij aankomst in Indonesië nog 6 maanden geldig zijn en minimaal een lege bladzijde bevatten. Je kunt dit visum ook voor vertrek online of via een visumbureau aanvragen. De Indonesische ambassade in Nederland verstrekt momenteel geen visa.

Online een Visa On Arrival aanvragen

Als je vooraf je visa on arrival aanvraagt, scheelt je dat wachttijd en onnodige administratie bij aankomst op een van de belangrijkste luchthavens. In ieder geval die van Jakarta (CGK), Bali, Yogyakarta, Surabaya en Medan accepteren het online visum. Hier kun je dit visum online aanvragen. Je kunt dit vanaf 14 dagen voor vertrek doen, tot maximaal 48 uur voor vertrek. De voorwaarden en mogelijkheden die bij visa on arrival staan vermeld, gelden ook als je het visum online aanvraagt.

Vaccinaties

Aanbevolen vaccinaties voor Indonesië zijn:

• DTP: Difterie, tetanus en polio. Deze ziekten komen in Nederland bijna niet meer voor, maar op reis kun je het oplopen door besmet water en voedsel, straatvuil of bijvoorbeeld hoesten.
• Hepatitus A. Dit is een virus dat ontsteking van de lever veroorzaakt.

Neem voordat je op reis altijd even contact op met je huisarts of GGD Reisvaccinaties om te controleren of er nog persoons- of reisgebonden vaccinaties nodig zijn.

Sommige vaccinaties bestaan uit meerdere prikken. Wacht dus niet tot het laatste moment met het regelen van je vaccinaties.

In Indonesië komt malaria voor. Overleg met je huisarts of de GGD of je malariapillen moet slikken, dat is niet altijd nodig. Soms wordt een noodbehandeling meegegeven voor het geval je malaria krijgt.

Tijdsverschil

Op Sumatra en Java is het 6 uur later in de wintertijd en 5 uur later in de zomertijd. Op Bali en Lombok is het 7 uur later (wintertijd) of 6 uur later (zomertijd).

Geldzaken

De nationale munteenheid is de Indonesische rupiah (IDR). Het is in drukker bevolkte gebieden geen probleem om geld te pinnen bij een geldautomaat. In afgelegen streken is dit moeilijker of niet mogelijk. Let er wel op dat je voor je op reis gaat je bankpas op ‘wereld’ zet, anders kun je deze alleen in Europa gebruiken.

Bij elke geldopname bij een ATM-automaat betaal je een commissie. Het is dus slim om meteen wat meer geld op te nemen. Daarbij komt het voor dat in wat kleinere plaatsen niet altijd een ATM te vinden is of dat de enige aanwezige geldautomaat niet werkt.

Je kunt dus voor de zekerheid ook wat cash geld meenemen als je veel buiten de steden verblijft. Zorg wel dat je euro’s of dollars in goede staat zijn, anders worden ze door de bank geweigerd.

In hotels, duurdere restaurants en winkels kun je met je credit card betalen. Je kunt ook met je credit card geld uit een geldautomaat pinnen, maar dit is aanzienlijk duurder dan met je bankpas (pinpas).

Internet

Tegenwoordig vind je bijna overal gratis draadloze internetverbindingen. Via Skype, Whatsapp of Messenger kun je zodra je een WiFi verbinding hebt dus gratis of zeer voordelig bellen. Let er wel op dat je roaming uitstaat om hoge kosten te vermijden!

Je kunt ook een lokale simkaart voor je mobiele telefoon kopen. Je mobiele telefoon moet dus wel simlock vrij zijn. Telkomsel (de simkaart heet Simpati) is het grootste lokale netwerk.

Een simkaart kun je op elke straathoek kopen bij de lokale stalletjes met telefoonreclame of de kleinere supermarkten (zoals Indomaret of Alfamart). Voor je hem kunt gebruiken moet de kaart geregistreerd worden. Laat de verkoper dit voor je doen (tenzij je zelf Indonesisch spreekt). Je kunt er elke keer weer nieuw beltegoed (‘pulsa’) op kopen. Het gemakkelijkst doe je dit in de supermarkt. Je schrijft je telefoonnummer op en zegt hoeveel je erop wilt hebben. De verkoper zet dit er dan op.

Elektriciteit

Het stroomnet is in Indonesië 230 Volt. De stopcontacten zijn hetzelfde als in Nederland.

Het lekkerste eten

1. Saté

Saté betekent ‘houten prikker met stukjes vlees’. En dat is precies wat het is. Het komt van oorsprong uit Indonesië en Maleisië. In beide landen worden de vleespiesjes van oudsher gegeten met witte rijst (vaak kleefrijst) en komkommer (al dan niet in het zuur). Vaak is de marinade of de saus die erbij wordt geserveerd afhankelijk van de vleessoort. De variant met varkensvlees vind je (uiteraard) alleen op het niet islamitische Bali.

2. Rendang

Rendang is een gerecht van de Minangkabaus die lang geleden alleen op West-Sumatra leefden. Het werd vroeger alleen bij speciale gelegenheden gemaakt. Echte rendang maken kost tijd, omdat het rundvlees op een laag pitje met kokosmelk en kruiden wordt gekookt. Het vlees wordt op deze manier goed mals en de smaken trekken in het vlees. Op West-Sumatra bestaat ook een versie waar het vlees helemaal wordt drooggekookt, en dus eigenlijk gebakken. Zo kan het maandenlang bewaard worden.

3. Bakso

Bakso is een populair Indonesisch gehaktballetje. Het wordt vaak opgediend met soep. De ingrediënten zijn dan bouillon, noedels en gehaktballen. Bakso wordt geserveerd met groente of rijst, en chili of sojasaus.

4. Ikan Bakar (gegrilde vis)

Visliefhebbers, probeer dit eens! Ikan Bakar is een visgerecht dat wordt gegrild. Voordat het wordt bereid, wordt de vis in vlindervorm gesneden en daarna gemarineerd in sambalsaus. Ikan Bakar wordt geserveerd met ketjap, sambal of chili en rijst.

5. Nasi Goreng

Wie kent dit niet? Nasi Goreng betekent niks meer dan gebakken gekookte rijst. Het was ooit vooral een gemakkelijk gerechtje om de gekookte rijst die over was op te maken, meestal voor het ontbijt. Die rijst werd dus gebakken met wat olie, ui en knoflook. Gebakken eitje erbij en klaar.

Bijzondere tradities/festivals

Net als andere landen, heeft Indonesië ook zijn eigen bijzondere tradities en festivals. Deze zijn onder meer Hari Nyepi (stille dag), Galungan, Hari Merdeka en Ramadan. Benieuwd wat deze tradities en festivals inhouden? Lees dan hier verder!

Veelgestelde vragen

In onze landeninformatie heb je al veel over visums, geldzaken, vaccinaties en andere praktische zaken en achtergronden kunnen lezen. Misschien wil je nog meer weten. Dit zijn veelgestelde vragen over Indonesië.

Wat zijn de kledingvoorschriften voor tempels en moskeeën?

Voor tempels geldt: geen blote schouders en al te blote bovenarmen (dit geldt voor mannen en vrouwen) en geen blote benen. Een lange broek of rok/jurk is de beste keuze (geen leggings). Een korte broek of rok die duidelijk lager dan de knie komt wordt toegestaan. Je kunt ook een sarong, wikkelrok, een selendang (tempeldoek als bedekking voor de benen) of grote sjaal meenemen om ter plekke benen of schouders mee af te dekken.

Voor moskeeën zijn de regels wat strenger. Wij raden aan een lange broek of rok/jurk te dragen en een shirt dat schouders en armen bedekt. Van vrouwen wordt soms verwacht dat zij ook hun haar bedekken. Let er ook op dat de kleding niet te strak zit.

Moet ik een reisstekker meenemen?

De netspanning in Indonesië is 230 V en de frequentie 50 Hz. Verreweg de meeste stopcontacten zijn van een zelfde type als de Nederlandse en Belgische. Daarvoor heb je geen reisstekker nodig. Op sommige plekken worden stopcontacten met 3 rechthoekige gaatjes gebruikt. Dan heb je wel een reisstekker nodig. Je kunt er dus voor de zekerheid een in je koffer stoppen.

Met welke lokale gebruiken moet ik rekening houden?

We hebben een paar handige tips voor je:

• Indonesië is (op Bali na) een islamitisch land. De invloed van de islam op de samenleving neemt eerder toe dan af, dus houd daar rekening mee in je gedrag. Zo wordt openlijk zoenen of intimiteit niet op prijs gesteld. En dat geldt ook voor al te blote of te weinig kleding.
• Let op je voeten. Voeten worden als laag beschouwd en daarom wijs je niet met je voeten in de richting van iemand en leg je ze niet op tafel.
• Gebruik je rechterhand. De linkerhand wordt als onrein beschouwd omdat deze wordt gebruikt bij sanitaire aangelegenheden. Raak dus niemand aan met je linkerhand en geef niets met deze hand aan. Nog iets: wijs niets aan met je wijsvinger (maar eerder met je duim). Zoek je aandacht, wapper dan met al je vingers met de handpalm omlaag.
• Over het algemeen bereik je meer als je rustig en beleefd blijft, en een glimlach op je gezicht tovert. De dingen gaan anders hier en niet altijd zo snel en direct als je hoopt of wilt. Blijf ademen (en lachen).

Lees ook deze GEDRAGSCODE voor je op reis gaat!

Kan ik er een auto of scooter huren?

Op veel plekken kan dit heel gemakkelijk, bijvoorbeeld op Bali, waar de scooter een populair transportmiddel is. Maar of je het moet doen is de vraag. Transport met een lokaal bekende chauffeur kost vaak weinig en is veiliger.

Let op: als je een scooter of auto wilt huren, heb je een internationaal rijbewijs nodig, dat je bij de ANWB kunt aanvragen. In Indonesië zijn de scooters die je huurt van een zwaarder vermogen dan in Nederland, dus heb je daarvoor eigenlijk een motorrijbewijs nodig. Je moet er op rekenen dat zelfs met een reisverzekering de kans op uitkering door een verzekeraar bij blikschade of een ongeval zeer klein of nul is.

Is het geven van fooi gebruikelijk?

Fooi geven is geen gangbaar gebruik in Indonesië. Het wordt dan ook niet verwacht, behalve op locaties waar chauffeurs en gidsen veel met toeristen te maken hebben. Zij zijn het inmiddels gewend dat ze wat extra krijgen. Daarom staat op veel rekeningen inmiddels standaard een service toeslag. Omdat de lonen erg laag zijn, wordt een fooi uiteraard wel zeer op prijs gesteld.

Is het er veilig om rond te reizen?

Indonesië is een veilig land om te reizen. Je kunt je eigen veiligheid bevorderen door goed op te letten, net zoals je waarschijnlijk thuis doet. Zwaai niet met veel geld of credit cards, houd altijd wat klein geld apart. Draag geen opvallende juwelen en let op je tas en je telefoon. Gedraag je beleefd (en rustig) en houd er wat kleding betreft rekening mee dat Indonesië een conservatief land is.

Kan ik er op straat eten?

Het zou jammer zijn als je hier de vele heerlijke street food gerechten aan je voorbij laat gaan. Er is veel lekkers te proeven, sateetjes bijvoorbeeld! Gebruik je gezond verstand en kijk of er ‘locals’ eten en het eten er vers uitziet. Met gebakken of gefrituurd eten loop je weinig risico. Net zo weinig als in de meeste ‘echte’ restaurants.

Kan ik er water uit de kraan drinken?

Drink geen water uit de kraan. Je kunt overal goedkoop water in flessen kopen.

Wat als ik ziek wordt?

De medische voorzieningen in Indonesië zijn in de privé ziekenhuizen van de hoofdstad en de grotere steden goed. Er is een aanzienlijk verschil tussen de privé ziekenhuizen in de steden en de kleinere lokale klinieken. Kies altijd voor een privé ziekenhuis of ga in een stad naar een huisarts (umum). Sluit een reisverzekering af die eventuele repatriëring dekt, en neem zodra een ziekenhuisopname dreigt contact op met de verzekeraar. Je kunt dan ook contact opnemen met het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het contactcenter is 24 uur per dag bereikbaar op telefoonnummer +31 247 247 247, ook vanuit het buitenland.

Wat moet ik zeker meenemen?

Vooral persoonlijke dingen zoals je paspoort, je pinpas, reisbescheiden en belangrijke medicijnen. Verder kun je in Indonesië altijd nog kopen wat je aan kleding vergeten bent. Om je op weg te helpen hebben we een checklist gemaakt:

• Paspoort + kopie
• Polisbewijs & alarmnummers van verzekering
• Reisbescheiden
• Geld, betaalpas en/of creditcard
• Telefoonnummers om betaalpas en/of creditcard te laten blokkeren
• Medicijnen en geneesmiddelenpaspoort (verkrijgbaar bij je apotheek)
• Reisapotheek / EHBO-set
• Zonnebril & hoed / pet
• Contactgegevens van familie en vrienden thuis
• Reis- of taalgids
• Fototoestel en filmcamera
• Kleding
• Wandelschoenen
• Zwemkleding
• Slippers
• Toiletartikelen (+ eventueel miniverpakkingen voor in de handbagage)
• Bril / lenzen artikelen
• Eventueel reisstekker

Voor veelgestelde algemene vragen over AsiaDirect en onze reizen kun je hier terecht.