Sumatra is het grootste eiland van Indonesië en het op vijf na grootste eiland ter wereld. De voornaamste reden om naar Sumatra gaan is de enorme natuurlijke rijkdom. Dat varieert van bergen, moerassen, vulkanen, regenwouden en watervallen tot meren. 

Op het gebied van flora en fauna kun je op Sumatra ook hele bijzondere dingen zien. Hier groeit de Rafflesia Arnoldii, met een doorsnede van een meter de grootste bloem op onze planeet. De bloem groeit in de donkerste delen van het regenwoud en heeft bladeren die eerder aan een paddenstoel dan een bloem doen denken.

Opvallende bewoners zijn de Sumatraanse tijgers, olifanten, apen, kaketoes, neushoorns en de met uitsterven bedreigde Tapanuli orang-oetan, waarvan er nog zo’n 800 zijn en die alleen op Sumatra leven. 

Algemene informatie

Met een lengte van bijna 1.800 kilometer, en het onaantastbare bijna even lange Barisan gebergte over zo’n beetje de hele westkant van Sumatra, is dit een eiland van betekenis. Het wordt omringd door de Indische oceaan en de Straat van Malakka, die langs Sumatra niet alleen Singapore en Maleisië tot overburen maakt, maar zelfs nog een stuk van Thailand. De kortste oversteek naar land is de ferry naar Merak op Java, hemelsbreed een kilometer of 20 van Sumatra, twee uurtjes varen.

DE PAKPAK EN DE KARO

Als je hoort dat er op Sumatra 60 miljoen mensen wonen, ben je misschien verrast. Dat klinkt als veel, en het is ook veel, behalve als je in ogenschouw neemt hoe groot Sumatra is. Het is feitelijk dunbevolkt, maar wel gevarieerd. De mensen die er leven vertegenwoordigen een arsenaal aan etniciteiten.

Er leven ruim 15 miljoen Javanen op Sumatra, dik 7 miljoen Bataks (een verzamelnaam voor volkeren in Noord-Sumatra, zoals de Pakpak en de Karo), en zo’n 6 miljoen Minangkabau (die komen uit de hooglanden van West-Sumatra en hadden lang geleden een eigen koninkrijk). De resterende drie grote groepen bestaan allemaal uit 4 tot 5 miljoen mensen. Het zijn Maleiers, en verzamelde minderheden uit Aceh en Zuid-Sumatra.

Het is niet verrassend dat er met zoveel verschillende volkeren er veel talen worden gesproken. Meer dan 50 maar liefst. Qua religie is er meer overeenstemming. Bijna 90% is moslim, een kleine 10% is christen, en dan zijn er nog wat boeddhisten en hindoes.

Bestemmingen

Gunung Leuser National park

Dit bijna 8.000 km2 grote natuurpark in het noorden van Sumatra is van levensbelang voor de natuur van het eiland. Hier wordt niet alleen een groot regenwoud beschermd, maar er leven in het wild nog orang-oetans, neushoorns, gibbons, olifanten, fazanten, makaken, krokodillen, toekans, tijgers en neushoornvogels. De meest populaire plek voor veel bezoekers is Bohorok Orangutan Sanctuary in Bukit Lawang, omdat je daar nog orang-oetans in hun natuurlijke leefomgeving kunt zien.

Uit onze 19-daagse rondreis Sumatra, Java en Bali: “Samen met je gids steek je de hangende brug over de rivier over, en maak je een korte wandeling naar boven om een waanzinnig uitkijkpunt te bezoeken. Onderweg heb je een grote kans om wilde orang-oetans vrij door het tropische regenwoud te zien slingeren. Je moet een beetje geluk hebben, want het is geen dierentuin.

Hierna wandel je dieper het Gunung Leuser National Park in om de kleuren, geuren en geluiden van het regenwoud te ervaren. De gids wijst je op zoveel mogelijke wilde dieren en geeft uiteraard een gedetailleerde uitleg over het regenwoud en haar bewoners. Zo zie je mogelijk ook gibbons, bladapen, makaken, vliegende eekhoorns, pauwen of neushoornvogels.

Afhankelijk van de weersomstandigheden en je energie kun je kiezen uit een kortere wandeling van zo’n 3 uur of een langere wandeling van zo’n 5 tot 6 uur.”

Lake Toba

Het Toba Meer (Danau Toba of Lake Toba) is met een lengte van 100 kilometer en een breedte van 30 kilometer het grootste meer van het land en het grootste vulkaanmeer ter wereld. Het ligt namelijk in een vulkaankrater die zo’n 74.000 jaar geleden is ontstaan bij de grootste uitbarstingen die ooit op Aarde plaatsvond. De as werd later tot in Afrika aangetroffen en temperaturen daalde wereldwijd. Hoeveel mensen bij de uitbarstingen omkwamen is niet bekend.

Nu vormt Lake Toba een groen gebied met heuvels, bergen en watervallen. Een enorm meer dus, op een groot eiland. Opvallend is dat er in dat meer ook weer een groot eiland ligt, Samosir.

Samosir

Ook Samosir wordt bezocht in onze 19-daagse rondreis Sumatra, Java en Bali. Dit is een dag uit dat programma:

“Het ligt voor de hand vandaag eerst maar eens meer van Samosir te zien en te weten te komen. Je hoort dus al snel over de Batak, een verzamelnaam voor minderheden die hier al 2500 jaar woonden. Ze leefden van de landbouw en de jacht en hebben de reputatie dat ze veel oorlog voerden met rivalerende stammen. Het waren tot in de 19e eeuw kannibalen die mensenvlees aten om hun ziel te versterken.

Je vaart naar Simanindo, waar je fietstocht door de omgeving begint. Zo zie je dorpsbewoners de traditionele Batak-volksdans Tortor doen en bezoek je het museum dat gebouwd is in unieke Batak-bouwstijl.”

“Verderop in Ambarita (je fietst langs dorpjes en rijstvelden) krijg je een nog beter beeld van de Batak. Je ziet hoe men in die tijd woonde en gaat naar Batu Parsidangan, de steen waar de koning van de Batak zat om recht te spreken.

Met de boot ga je vervolgens naar het dorpje Tomok. Hier staat het versierde graf van Batak koning Sidabutar, volgens de overlevering de leider van de eerste bewoners van Sumatra.”

Berastagi

Berastagi wordt voor al te veel warmte beschermd door de bergketen Bukit Barisan en heeft daarom een heerlijk fris klimaat. Twee opvallende aanwezigen bij Berastagi zijn de vulkanen Mount Sibayak en Mount Sinabung. Wil je een mooi uitzicht over de stad en de omgeving, beklim dan de Gunadaling heuvel in het midden van het stadje. Berastagi heeft ook een beroemde fruitmarkt, waar je verse passion fruit kunt eten.

Je vindt hier ook de Sipiso Piso waterval. Dit is met 120 meter een van de hoogste watervallen van het hele land. Het water valt vanuit een gat in de rostwand langs de rotsen en met dennenbos versierde omgeving omlaag. Vooral van een afstandje is het een prachtig gezicht.

Mount Sibayak

Je kunt niet in Berastagi zijn zonder in de verte Mount Sibayak (Gunung Sibayak) te zien, de ruim 2.000 meter hoge vulkaan. Het hele gebied rondom deze gigant is vulkanisch gebergte. En weet dat op maar 30 kilometer van Sibayak alweer de volgende vulkaan staat: Sinabung.

Het mooiste is om Mount Sibayak van de top te bekijken. Dat kan, want iedereen met een redelijke fitheid kan hier naar boven. Uit onze reis: “Je begint de tocht op een brede, steile weg door het bos. Om je heen hoor je de geluiden van de wilde gibbons. Al snel wordt het pad smaller en uiteindelijk moet je zelfs stukjes over de rotsen. Maar de tocht blijkt het allemaal waard zodra je bij de zwavel dampende krater staat. Een adembenemend uitzicht!”

Medan

De grootste stad van Sumatra. Medan is ook al een oude stad, maar speelde geen rol tot het in de 17e eeuw een onderdeel werd van het Deli sultanaat. Een paar honderd jaar later ontwikkelden de Nederlanders hier tabaksplantages en werd Medan een haven om naast tabak ook rubber, thee en suiker naar Europa te vervoeren.

Waarschijnlijk het meest opvallende gebouw in Medan is het Istana Maimoon, een paleis dat de sultan van Deli in de 19e eeuw liet bouwen door de Nederlandse architect Theodoor van Erp. Het paleis telt 30 kamers en is nu een museum. Aanvankelijk was het ook de bedoeling daar een kleine moskee te bouwen. Dat pakte echter groter uit en de kleine moskee werd de indrukwekkende achthoekige Masjid Raya Medan.