Maleisië is geen land dat zich eenvoudig met een paar rake karaktertrekken laat profileren. Daarvoor is het te groot en te veelzijdig. Om te beginnen ligt het in twee delen gesplitst om de Zuid-Chinese Zee. Je hebt Malakka (of West-Maleisië) dat zich tussen Thailand en Singapore bevindt, en het veel grotere Oost-Maleisië, dat zo’n 600 kilometer verderop ligt en bijna het hele noordelijke deel van het eiland Borneo beslaat. Het oostelijk deel van Maleisië is weliswaar een stuk groter, maar meer dan 85% van de Maleisiërs woont in het westen.
Het karakter is ook moeilijk te beschrijven, omdat Maleisië een mengelmoes van verschillende etniciteiten, talen en religies is. Meer dan de helft is Maleis en die zijn bijna allemaal moslim. Hun invloed op het land is groot, ook omdat ze voorname politieke functies bekleden. Het verklaart waarom het maleisisch de belangrijkste taal is en de islam de leidende godsdienst.
TIP – kun je niet kiezen tussen West- of Oost-Maleisië? Wij zetten de belangrijkste kenmerken van West- of Oost-Maleisië op een rijtje
Cultuur
Originele bevolking
Er leeft ook nog een flinke groep etnische minderheden. Een dikke 11% van de Maleisiërs behoort tot de Orang Asli, letterlijk de originele bevolking. Zo vind je hier nog altijd Iban, Kadazan en Bidayuhs. Als gevolg van migratie tref je in het land ook een grote groep Chinezen en zie je veel arbeidskrachten uit India, de Filipijnen en Indonesië. De Maleisische Chinezen (bijna een kwart van de bevolking) spelen een vooraanstaande rol in het zakenleven.
We willen maar even zeggen dat je al deze invloeden in Maleisië dus ziet, hoort en proeft. Of je nou op de markt bent, bij een moskee of in een restaurant. Cultureel schuurt het land tegen Singapore en Indonesië aan, en is het echt anders dan Thailand, Vietnam en Cambodja. Juist dat eigen karakter maakt Maleisië zo interessant.
Prettig reizen
Bescheidenheid en beleefdheid zijn van groot belang in dit enorme land. Ze zijn van invloed op de vriendelijkheid die je hier ervaart. En die maakt dat het in Maleisië prettig reizen is. Dat betekent niet dat je altijd een bevredigend antwoord op een vraag krijgt. Geen nee zeggen of iets niet weten, wordt verhuld door beleefdheid, omdat gezichtsverlies te allen tijde moet worden voorkomen (in die zin lijkt het dan wel weer op Thailand). Kwaad worden heeft bijvoorbeeld geen nut, dan krijg je niets meer voor elkaar.
Respect voor ouderen
Hierarchie is een andere steunpilaar van deze samenleving. De baas heeft altijd gelijk en wordt niet tegengesproken, en familie gaat boven alles. Respect voor de baas of voor ouderen is belangrijk. Zo is het bijvoorbeeld onfatsoenlijk om in de nabijheid van ouderen te roken. Maleisiërs zijn ook altijd met overtuiging deel van een sociale groep. Dat betekent een sterke band met, en onvoorwaardelijke steun binnen die gemeenschap. Dat is in ieder geval de familie, maar kan ook het dorp, het werk, of de etnische subcultuur zijn.
Maleisië heeft ruim 33 miljoen inwoners, maar is geen dichtbevolkt land. Dat komt door de uitgestrekte natuurgebieden waar vaak weinig mensen leven. De tropische Perhentian Eilanden, de regenwouden van Oost-Maleisië, de theeplantages op de Cameron Highlands, of het nationale park Taman Negara, zijn een paar van de grootste natuurlijke troeven van Maleisië.
Geschiedenis
Nederlandse aanwezigheid
Heel lang woonden er weinig mensen in het gebied dat Malakka en het eiland Borneo omvat. Pas rond de 14e eeuw ontstonden in het westelijk deel enkele sultanaten. Ze waren net op tijd, want ook hier lagen beruchte koloniale grootmachten als Portugal, Engeland en Nederland op de loer om het land in te lijven. Het was Engeland dat aan het langste eind trok.
Toch zijn er nog wel restanten van de Nederlandse aanwezigheid te zien, vooral in de stad Malakka. Het meest tot de verbeelding spreken het Stadthuys en de door Nederlanders gebouwde Christ Church.
Net als in Vietnam en Indonesië werkte in Maleisië de bezetting van de Japanners tijdens de Tweede Wereldoorlog een nationalistische beweging in de hand. De Japanners vertrokken na afloop van die oorlog, maar de Britten legden zich er pas definitief in 1957 bij neer dat Maleisië onafhankelijk werd.
De Maleisiërs stellen prijs op hun culturele tradities en gewoontes, maar hebben niet de ogen gesloten voor de tegenwoordige tijd. Het beste bewijs daarvan is het energieke uitgaansgebied rondom de hypermoderne Petronas Twin Towers, het iconische symbool van hoofdstad Kuala Lumpur, en tot 2003 het hoogste gebouw ter wereld.
