De beste tips en adviezen van onze lokale Cambodja expert

Bij AsiaDirect is onze slogan ‘Omdat wij er al zijn’. Wij wonen en werken in Azië, waardoor we de landen die wij aanbieden door en door kennen. Maar de helft van ons is geboren en getogen in Nederland of België. In de interviews van deze serie vertelt een insider zijn of haar ervaringen en tips over het wonen, werken en reizen in de verschillende Aziatische landen. We begonnen deze serie met Thailand en vervolgen nu met Cambodja.
Het volgende interview is met Daniëla. Zij heeft 3 jaar in Cambodja gewoond en werkt bij een reisbureau. Hieronder vertelt zij over haar liefde voor Cambodja.

Introductie

1. Hoe ben je in Cambodja verzeild geraakt?
Mijn eerste kennismaking met Cambodja was tijdens een vakantie in 2010. Het jaar daarna heb ik een jaar vrijwilligerswerk gedaan in Cambodja en ik wilde het liefst blijven in dit prachtige land met zijn gastvrije bewoners. Maar met verplichtingen nog in Nederland was dat helaas niet mogelijk. In dat jaar heb ik André & Lily leren kennen en zij boden mij een baan aan op hun reisbureau in Cambodja. Ik heb voor hen gewerkt van september 2014 tot juli 2017.

2. Wat is er fijn aan wonen in Cambodja?
Het warme klimaat en het lekkere eten. Bijzonder vond ik ook te merken dat niet alledaagse dingen al zo snel gewoon worden (koe zonder hoofd achterop de brommer, 7 mensen op een brommer of 10 in een tuktuk, slang in je huis etc.). Sommige voordelen van het wonen in Cambodja bleken soms ook de nadelen te zijn. Het verkeer is hectisch en de regels zijn niet altijd duidelijk, maar er wordt rekening met elkaar gehouden in plaats van dat ze op elkaar schelden. Iets moet vervoerd worden van A naar B en dat lukt altijd al is het soms met het nodige gevaar. Er zijn wel wetten en regels maar die worden nauwelijks gevolgd of zijn niet duidelijk. Dat heeft als voordeel dat je een bepaalde vrijheid hebt, maar het kan zo maar zijn dat een wet van 15 jaar geleden ineens actief wordt gebruikt en dan geldt deze met terugwerkende kracht.

Waarom Cambodja

3. Waarom zou je naar Cambodja op vakantie moeten komen?
Veel mensen combineren een bezoek aan Thailand/Laos/Vietnam met een paar dagen Cambodja om alleen de tempels van Angkor te zien, maar Cambodja heeft veel meer te bieden. Er is jungle, regenwoud, strand, paradijselijke eilanden, koloniale gebouwen, plantages en vooral een hele vriendelijke bevolking. In de bekende plaatsen is het toerisme volop in ontwikkeling, maar er zijn nog genoeg plekjes waar je je als bezoeker de enige waant en waar de tijd stil lijkt te staan.

4. Waarom zou je in 2018-2019 naar Cambodja moeten komen?
Door de snelle ontwikkelingen die in het land gaande zijn, is het raadzaam om niet te lang te wachten met een bezoek aan Cambodja. Er zijn grootse plannen om gebieden als de kuststreek in Sihanoukville en Kep om te bouwen tot jachthavens met resorts en casino’s. Dat zal nog wel even duren, maar wil je nog echt iets van het authentieke Cambodja mee krijgen, dan zou ik niet te lang wachten.

Niet te missen

5. Wat zijn volgens jou de hidden gems van Cambodja?
Ik vind Koh Kong een prachtig natuurgebied met een aantal bijzondere resorts op de Tatai rivier en ook de Cardamom Mountains. De Cardamom Mountains gelden als één van de laatste echte oerwoudgebieden op het vasteland van Zuidoost-Azië. Door hun geïsoleerde ligging, het ruige terrein en doordat ze gedurende de jaren van conflict in Cambodja vergeten zijn, zijn de Cardamom Mountains een vrijwel ongestoord bos gebleven van meer dan 10.000 vierkante kilometer. Verder vind ik Be Treed één van de meest bijzondere overnachtingsplekken in Cambodja (Preah Vihear provincie). Op anderhalf uur rijden van de weg staat een 9 meter hoge boomhut en twee Cambodjaanse huizen midden in het bos. Je bent in goede handen bij Ben & Sharyn en hun 2 dochters die samen met de community een groot stuk bos proberen te beheren en bewaren.

6. Wat is jouw favoriete plek in Cambodja?
Hoewel mijn eerste kennismaking met Battambang niet echt een goede was vind ik het nog steeds de leukste stad van het land. Nog redelijk Cambodjaans alhoewel ook hier de moderniseringen in gang zijn gezet. Je vindt hier de best bewaarde gebouwen van de koloniale architectuur, vele plekjes waar nog handnijverheid plaatsvindt, een prachtig platteland, de enige wijngaard van het land, de bekende bamboetrein en niet te vergeten een prachtig uitzicht vanaf Phnom Sampov waar ook de Killing Caves en de bat Cave te bezoeken zijn.

7. Wat mag je als reiziger niet missen in Cambodja?
Ga naar plekken waar de locals hun tijd door brengen zoals in het weekend in een bamboehutje in een hangmat aan een meer (West Baray of Trav Kod) of bezoek in de avonduren Road 60 in Siem Reap. Hier nuttigt men op kleedjes zelf meegebracht voedsel, er staan kledingkraampjes en kraampjes waar fruit en allerlei gefrituurde insecten verkocht worden. Op de achtergrond staat een primitieve kermis met ouderwetse spelletjes, waar je praktische prijzen kunt winnen zoals waspoeder, bier en zelfs een plastic tuinkabouter. De attracties zelf zijn zeker geen aanrader.

8. Wat moeten mensen echt proeven als ze komen?
Een bekend gerecht is Amok, dit is een curry gestoomd in bananenbladeren met kip of vis. De Cambodjaanse keuken is niet heel pittig. De lokale mensen eten veel soepen met witte rijst.

Duurzaamheid

9. Hoe kun je als toerist bijdragen aan duurzaam toerisme?
Veel organisaties zijn bezig met bewustwording voor het gebruik van plastic en het verwerken van afval. Je krijgt hervulbare flessen voor water in hotels, er zijn geen plastic rietjes meer en ook het gebruik van plastic tassen wordt ontmoedigd. Overal in het land duiken steeds meer eco resorts op. Boek tours die de lokale mensen ondersteunen, maar ga ook het gesprek met de Cambodjanen aan. Veel van hen ziet de noodzaak van een juiste afvalverwerking niet in of maakt zich er niet druk om.

Cultuur

10. Welke religies komen er voornamelijk voor? Hoe komt dit tot uiting in het dagelijkse leven?
96% van de bevolking is Boeddhistisch, maar de regels worden er niet heel strikt gevolgd. Je kunt zelfs monnik voor een week zijn. Dagelijks zie je de monniken in oranje gewaden langs de deur gaan, maar het is hier gebruikelijker dat er geld gegeven wordt in plaats van eten. De monnik heeft nog wel een belangrijke plaats in het dagelijks leven, hij wordt geraadpleegd voor een goede trouwdatum, inzegening van huizen en gebouwen, zegening bij trouwerijen en begrafenissen en je kunt je zonden weg laten wassen door een waterceremonie. Met name tijdens het Pchum Ben Festival, waar de voorvaderen vereerd worden, spelen de pagode en de monnik een belangrijke rol.

11.Heb je een leuke anekdote die het typische leven daar weergeeft?
We moesten ooit houten planken kopen voor een project, maar die lagen ergens bovenop en er moest dus een ladder aan te pas komen. De exacte prijs weet ik niet meer, maar stel dat de plank $4 kostte en we hadden er 10 nodig. Je zou zeggen 10 x $4 = $40 met misschien wat korting maar de planken bleken duurder te worden, want hij moest een aantal keren de trap op en af. Cambodjaanse logica.

12. Wat zijn de do’s en don’ts wat betreft culturele normen en waarden?

• Bij het binnengaan van een huis of pagoda wordt je geacht je schoenen uit te doen.
• Nooit met de onderkant van je voeten naar een Boeddha of monnik wijzen. De juiste wijze voor vrouwen om te zitten is met hun benen naar de zijkant.
• Begroet mensen met de handen tegen elkaar waarbij de vingertoppen naar boven wijzen en de handen voor de borst gehouden worden.
• Pak iets met twee handen aan of houd je rechterarm met je linkerhand bij de elleboog vast.
• Wijzen is niet beleefd.
• Kinderen op het hoofd aanraken is niet gewenst.
• Houd in gedachten dat “nee” zeggen voor een Cambodjaan lastig is en dat je hem/haar soms in een lastig parket kunt brengen door iets te vragen wat gevoelig ligt.
• Leer een paar Khmer woordjes.
• Openlijk over politiek praten wordt niet graag gedaan.

13. Heb je een favoriet festival in Cambodja?
Het Khmer New Year. Dit vindt meestal plaats in april, duurt drie dagen en is voor de Cambodjanen het enige echte Nieuwjaar, alhoewel sommigen ook het Westerse en Chinese Nieuwjaar vieren. De Cambodjanen zijn wel in voor een feestje, ze hebben zo’n 27 nationale feestdagen en als dit op een zondag valt dan neem men gewoon de maandag vrij.
Omdat vanuit vroeger niet alle geboortes geregistreerd werden en ze eigenlijk geen verjaardagen vieren is iedereen na Khmer New Year ook gewoon een jaar ouder. Langs de kant van de weg staan mensen met waterpistolen en emmers (zo worden je zonden weggespoeld) en je wordt ingewreven met wit talkpoeder. Er worden traditionele spelletjes gespeeld en iedereen viert dit met zijn familie. Het hele land ligt eigenlijk een beetje plat gedurende deze dagen. Mijn meest bijzondere ervaring was in Battambang.

Familie en kinderen

14. Is dit land goed te bereizen met kinderen?
Jazeker, het is veilig en Cambodjanen zijn gek op kinderen.

Tips

15. Wat is de belangrijkste tip die je mensen wilt meegeven die naar Cambodja komen?
Houd er rekening mee dat het een land in ontwikkeling is. Niet alles verloopt even gestructureerd als wij gewend zijn. Ze doen altijd hun best om het je naar de zin te maken dus probeer je vooraf ook in hun gewoontes en cultuur te verdiepen. Een paar woordjes Khmer brengt een onweerstaanbare glimlach op de Cambodjaanse gezichten.

16. Welke woorden moet ik echt leren voordat ik het land bezoek?
Soer sedei – Goededag
Sok sebaai? – Hoe gaat het?
Ar koen – Dank u
Sum ket looi? – De rekening aub
Knjom tsjemoe… – Ik heet….
Leer haai – Tot ziens
Domlai ponmaan? – Hoeveel kost het?
Thlai Naa! – Te duur!

Afsluiting – koffer

17. Wat moet er zeker in de koffer als je naar Cambodja reist?
Zorg ervoor dat je kleding bij hebt die je schouders en knieën bedekken voor zowel man als vrouw. Met name als je de tempels en het platteland bezoekt is dit een teken van respect. Westerlingen wordt veel vergeven, maar met ontbloot bovenlijf in een supermarkt boodschappen doen waar verlegen Cambodjaanse meisjes achter de kassa staan kan echt niet.